فهرست محتوا
در بیشتر اعیاد و مراسم‌های ایرانیان با خرید آجیل مراسمات خود را زیباتر می‌کنند. آجیل علاوه بر طعم و خوشمزگی که به همراه دارد، سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است. یکی از مغزیجات خوشمزه در آجیل ، چلغوز است. در این مقاله به بررسی مغز دانه کاج یا همان چلغوز می‌پردازیم.
چلغوز چیست؟
بسیاری از افراد با شنیدن این اسم ، اولین چیزی که به ذهنشان می‌رسد این است که یک دشنام است اما باید بگوییم سخت در اشتباهید، چلغوز نام میوه درخت کاج است که آن را به عنوان یک دانه سرشار از مواد مغذی می‌شناسند و جز دسته مغزهای کمیاب است که به طور کلی می‌توان گفت نسبت به سایر آجیل‌ها و مغزها قیمت بیشتری دارد. خرید چلغوز از لوبلی با بهترین قیمت را به شما عزیزان توصیه می کنیم. بسیار طعم و مزه خوبی دارد و همین طعم و مزه خوب باعث شده تا طرف‌داران زیادی پیدا کند. همان طور که می‌دانید کاج درختی همیشه سبز است ولی انواع زیادی دارد. همه درخت‌های کاج دارای چلغوز نیستند و فقط سه تا از انواع آن این دانه مقوی را دارند.
کدام درخت‌ها دارای دانه‌های ارزشمند چلغوز هستند؟
چلغوز در واقع میوه درخت برخی از انواع کاج‌ها است که برگ‌های سوزنی دارد. هر یک از این درخت‌ها ارتفاعی حدود 10 متر دارند. این درخت‌ها نیاز به آبیاری متوسطی دارند و در خاک‌های زه کش دار می‌رویند. این درختان با استفاده از باد تکثیر پیدا می‌کنند به این صورت که دانه این درخت‌ها توسط باد پخش می‌شود. این درختان در کشور عزیزمان ایران، افغانستان و پاکستان، چین و کشورهایی در اروپا می‌روید البته طعم و مزه چلغوز هر یک از مناطق با یکدیگر متفاوت است. به طور مثال این دانه ها در کشور چین به نسبت کشور پاکستان تلخ‌تر است. با توجه به آمار چلغوز‌های قاره اروپا نسبت به سایر چلغوز‌ها طرف‌دار بیشتری دارند و قیمت آن نیز بیشتر است.
خرید آجیل سازمانی، یک اقدام مثبت برای افزایش انگیزه و هماهنگی در سازمان
از آنجا که این درختان در نواحی مختلف زمین به صورت محدود پراکنده هستند امکان انقراض و از بین رفتن این درختان وجود دارد. بسیاری از افراد برای منافع اقتصادی بیشتر خود به قطع این درختان می‌پردازند که سبب انقراض زود‌تر آنها می‌شوند. درختان کاج به دلیل داشتن ریشه‌هایی قطور و بسیار منشعب در برابر باد بسیار مقاوم هستند و باد نمی‌تواند آنها را زمین بیندازد.
همان طور که قبلاً گفته شد این درختان در ناحیه‌های خشک و گرم رشد می‌کنند. در تابستان دما در این نواحی بسیار بالا می‌رود و درختان کاج با تنه نازک آتش می‌گیرند. نکته مهم این است که اگر قصد کاشت نهال کاج را داشتید توجه داشته باشید که این درخت در مناطق سردسیر اصلاً دوام نمی‌آورد و فقط در مناطق خشک و گرمسیر می‌تواند رشد کند.
شکل ظاهری و طعم چلغوز
چلغوز دانه‌ای قهوه‌ای رنگ است. شکل ظاهری آن تقریباً شبیه به تخمه آفتاب گردان است. این دانه خوشمزه دارای طبع گرم و خشک است. بسیاری از افراد معتقدند که طعم آن شباهت زیادی به بادام و پسته دارد. این مغز مانند بادام و پسته ترد است.
خواص چلغوز
• کاهش وزن
این دانه حاوی چربی‌های غیر اشباع فراوانی است بنابراین با قرار دادن چند دانه از آن در برنامه غذایی روزانه می‌توانید مدت زیادی سیر بمانید و همین امر سبب کاهش وزن می‌شود علاوه بر آن در دوران کاهش وزن ممکن است بدن به کمبود برخی ویتامین‌ها دچار شود و این کمبود ویتامین بسیار خطرناک است زیرا کمبود ویتامین سبب بروز مشکلات فراوانی از جمله ریزش مو و پوست نا مناسب می‌شود این دانه مغذی با توجه به این که سرشار از ویتامین‌های مختلف است کمبودهای بدن را جبران می‌کند.
خرید آجیل مخلوط خوش طعم از شما، ارسال فوری با لوبلی
• کنترل فشار خون
پتاسیم یکی از یون‌های بسیار مهم بدن است که نبود آن در کنار سدیم باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود و همان‌طور که می دانید بالا رفتن فشار خون یکی از خطرناک‌ترین مشکلات است. پتاسیم را می‌توان با خوردن خوراکی‌های جانوری و گیاهی جبران کرد. چلغوز یکی از دانه‌های گیاهی است که حاوی مقدار زیادی پتاسیم است. علاوه بر نقش پتاسیم در کنترل فشار خون، پتاسیم از سرطان پیشگیری می‌کند و مشاهده شده کسانی که مقدار بیشتر غذا‌های پتاسیم دار مصرف می‌کنند کمتر دچار سرطان و انواع عفونت ها می‌شوند. با مصرف این دانه های مغذی از فشار خون و انواع سرطان و عفونت‌های بدن دور بمانید و بدنی سالم و سلامت داشته باشید.
• بهبود عملکرد قلب
دانه چلغوز سبب از بین رفتن کلسترول‌های موجود در رگ‌های سرخرگ می‌شود و همین امر از انواع مشکلات قلبی از جمله سکته قلبی جلوگیری می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت این دانه های مفید ، سبب از بین رفتن کلسترول‌های بد خون می‌شود. این دانه سبب افزایش کلسترول‌های خوب خون می‌شود. کلسترول‌های خوب باعث کنده شدن کلسترول‌های بد از دیواره سرخرگ می‌شود و درنتیجه از عواملی مانند سکته قلبی جلوگیری می‌کند.
• سلامت چشم
ویتامین A یکی از ویتامین‌های محلول در آب است. این ویتامین هم از طریق منبع غذا‌های جانوری و هم منبع غذا‌های گیاهی می‌توان تأمین نمود. ویتامین A نقش فراوانی در سلامت چشم و بینایی بهتر دارد و کمبود آن در بدن ممکن است منجر به شب کوری و تاری دید شود. با توجه به این که این دانه‌ها حاوی مقدار زیادی ویتامین A هستند می‌توان گفت کمک فراوانی به سلامت چشم می‌کند. همجنین یک منبع گیاهی برای تأمین این ویتامین به حساب می‌آید . بنابراین اگر دچار کمبود ویتامین A هستید می‌توانید با مصرف روزانه این آجیل مغذی ،این کمبود را نیز جبران کنید و به صورت طبیعی به سلامت بدن خود کمک کنید نه با خوردن قرص‌های شیمیایی.
• پوستی نرم و صاف و مویی سالم با دانه‌های چلغوز
چلغوز حاوی ویتامین E است. ویتامین E به داشتن پوستی صاف و نرم کمک بسیاری می‌کند. برخی متخصصان در طب سنتی توصیه به زدن روغن آن به پوست می‌کنند و معتقدند این روغن به طور طبیعی پوست را آبرسانی می‌کند.
حتی کمک بسیاری به رفع تیرگی‌های بدن می‌کند. شما می‌توانید برای رفع تیرگی‌های پوست از روغن یا کرم آن استفاده کنید. از این دانه‌های ارزشمند حتی می‌توانید برای آبرسانی بهتر و رفع خشکی پوست نوزاد از روغن و یا کرم چلغوز کمک بگیرید.
روغن آن که از دانه‌های چلغوز درخت کاج به دست آمده فواید بسیاری دارد. روغن چلغوز دارای عطر بسیار خوشایندی است. این روغن نامش در طب سنتی بسیار تکرار شده است. از این روغن ، برای تقویت مو و پوست صاف استفاده می‌شود. این روغن نقش بسزایی در آبرسانی مو دارد و استفاده مداوم از آن سبب ایجاد مویی ابریشمی و به دور از هر گونه آسیب می‌شود. این روغن به درمان برخی از مشکلات پوستی مثل خارش و کهیر کمک می‌کند.
روغن دانه‌های چلغوز در طب سنتی برای زود بسته شدن جراحت‌ها و زخم‌ها نیز استفاده می‌شود. این روغن ، یک روغن خلط آور نیز به حساب می‌آید.
• رفع کم خونی
چلغوز مقدار زیادی آهن دارد که می‌تواند به افراد کم خون کمک بسیاری کند. آهن موجود در آن به ساخت گلبول‌های قرمز خون کمک فراوانی می‌کند و در نتیجه خون افزایش می‌یابد. کم خونی را می‌توان با مصرف برخی‌ها از خوراکی‌های روزانه کنترل کرد که این دانه های ارزشمند ، نمونه‌ای از آن است.
• کاهش افسردگی
یکی از دلایل افسردگی کمبود نیاسین است. نیاسین تا حدود زیادی می‌تواند به رفع افسردگی کمک کند. دانه‌های چلغوز نیاسین فراوانی دارند. توصیه می‌شود به افرادی که در معرض افسردگی هستند مخصوصاً خانم‌های باردار در طول روز تعدادی از این دانه‌ها را مصرف کنند. نیاسین فواید دیگری از جمله کمک به درمان دیابت نوع یک، کاهش کلسترول های بد خون و افزایش عملکرد دارد.
• تنقلات سالم
از آنجایی که چلغوز پر از ویتامین‌ها و مواد مغذی است به افراد به خصوص کودکان توصیه می شود به جای مصرف خوراکی‌های مضر از چلغوز و انواع مغزها استفاده کنند. مغزها به خصوص چلغوز به رشد کودکان کمک فراوانی نیز می‌کند. اگر به دنبال کاهش وزن و بدنی سلامت هستید حتماً از این تنقلات سالم استفاده کنید و سعی کنید این تنقلات را جایگزین خوراکی‌های غیر‌مفید مانند چیپس، پفک و… کنید.
• پیشگیری از سرطان
چلغوز سرشار امگا 6 و انواع آنتی اکسیدان‌ها است که این عوامل از بروز سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کنند. در واقع وجود آنتی اکسیدان‌ها سبب خنثی شدن انواع رادیکال‌های آزاد می‌شود و در نتیجه سرطانی به وجود نمی‌آید.
• خواب شبانه راحت
بسیاری از افراد خواب شب نا آرامی دارند و یا مدت زمان بسیار کمی در شب به خواب می‌روند. شاید این نکته برایتان جالب باشد که منیزیم موجود در این دانه ها سبب تنظیم خواب شبانه می‌شود پس اگر شما از بی خوابی‌های شبانه رنج می‌برید مصرف این دانه‌های مفید را فراموش نکنید.
• افزایش میل جنسی
همان طور که قبلاً گفته شد طبع این دانه های مغذی گرم است. افرادی که دارای مزاج سرد هستند می‌توانند از آن استفاده کنند. این دانه‌ها سبب افزایش میل جنسی می‌شوند، بنابراین کسانی که دچار کاهش میل جنسی هستند می‌توانند از این دانه‌ها استفاده کنند. حتی مردانی که دارای اسپرم‌های کمی هستند نیز می‌توانند برای رفع این مشکل از چلغوز استفاده کنند.
• از بین برنده سنگ مثانه
مثانه وظیفه ذخیره ادرار از کلیه‌ها را به عهده دارد. کسانی که دچار سنگ مثانه هستند معمولا درد یا خون‌ریزی در هنگام ادرار دارند. اگر از وجود سنگ مثانه رنج می‌برید حتماً چلغوز را در وعده غذایی خود قرار دهید زیرا که این دانه ارزشمند سبب شکستن و از بین بردن سنگ‌های مثانه می‌شود.
• چلغوز یک بمب انرژی
اگر در روز مدت زمان زیادی مشغول کار و یا اموری مانند درس خواندن هستید قطعاً به انرژی نیاز دارید. چلغوز می‌تواند برای شما مانند یک بمب انرژی عمل کند زیر سرشار از مواد مغذی و انرژی‌‌زا است. از این مغز برای از بین بردن تنش و اضطراب نیز می‌توانید استفاده کنید.
• سلامت کبد
کبد یکی از مهم‌ترین عضو بدن است که در اثر بروز مشکل در این اندام بسیاری از اندام‌های دیگر را نیز درگیر می‌کند و مشکلات زیاد و دردآوری را به وجود می‌آورد. این دانه های ارزشمند کمک فراوانی به سلامت کبد می‌کند. این دانه های مغذی به دلیل داشتن چربی‌های غیر اشباع و خوب به سلامتی این عضو مهم کمک می‌کنند. خیس کردن آن در سرکه و خوردن آن برای رفع مشکلات کبدی می‌تواند تا حدودی مؤثر باشد.
• بهبود سریع سرماخوردگی با چلغوز
چلغوز حاوی مقدار زیادی ویتامین C است. ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است که خاصیت‌های بی‌‌شماری دارد. اگر دچار سرماخوردگی شدید به جای مصرف قرص ویتامین C برای بهبود هر چه سریع‌تر می‌توانید چند دانه از آن میل کنید تا ویتامین C شما تأمین یابد. علاوه بر سرماخوردگی در صورتی که لثه‌های شما متورم شده‌اند و التهاب دارند می‌توانید نشانه‌هایی از کمبود این ویتامین باشد بنابراین می‌توانید با خوردن تعدادی از این دانه ها، این مشکل را رفع کنید. دقت داشته باشید که چلغوز می‌تواند جایگزین خوبی برای قرص‌های مکمل سی شود.
مضرات دانه چلغوز
1. استفاده بیش از حد هر چیزی مضراتی به همراه دارد استفاده بیش از حد چلغوز نیز مضرات فراوانی از جمله اضافه وزن را به همراه دارد.
2. از آن جا که طبع این دانه گرم و خشک است به کسانی که دارای طبع گرم و خشک نیز هستند توصیه می‌شود که به صورت محدود از این دانه استفاده کنند.
3. کسانی که به سایر مغزها و آجیل‌ها حساسیت دارند، ممکن است به چلغوز نیز حساسیت داشته باشند بنابراین این افراد باید محتاط‌تر رفتار کنند. علایمی مانند استفراغ، کهیر و تب نشان دهنده این است که بدن شما نسبت به این مغز واکنش نشان داده و به طور خلاصه شما به آن حساسیت دارید.
آمینواسیدهای موجود در چلغوز چیست و چه خواصی دارند؟
آمینواسید به افزایش ایمنی بدن کمک بسیاری می‌کنند. آمینواسیدها در واقع وظیفه پروتئین سازی دارند.
1. آمینواسید لیزین: آمینواسید لیزین به طور فراوانی در این دانه ها وجود دارد. آمینواسید لیزین به افزایش سلول‌های عضلاتی و به طور کلی افزایش بافت عضلانی کمک می‌کند. آمینواسید لیزین همچنین باعث تحریک هورمون‌های رشد می‌شود، به همین دلیل است که خوردن این دانه به کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند توصیه زیادی می‌شود.
2. آمینواسید آرژینین: این آمینواسید کمک به کاهش فشار‌خون می‌کند.
چلغوز را خام مصرف کنیم یا بو داده؟
با توجه به این که چلغوز آنتی اکسیدان و مواد مغذی فراوانی دارد متخصصان طب سنتی پیشنهاد می‌کنند این مغز به صورت خام خورده شود، زیرا بر اثر بو دادن و پختن آن بسیاری از آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی آن از بین می‌رود.
آیا بو دادن چلغوز در منزل امکان پذیر است؟
بو دادن چلغوز و تمامی مغزها در خانه به راحتی انجام پذیر است. بو دادن چلغوز به آن طعم خوشمزه‌ای می‌بخشد. برای بو دادن چلغوز به روش سنتی و در خانه می تواند از چند روش استفاده کنید.
روش اول: چلغوز‌ها را بشورید بعد از این که به طور کامل خشک شد به همراه طعم دهنده‌هایی مانند نمک، آبلیمو یا آبغوره در ماهیتابه‌ای بریزید و صبر کنید تا کاملاً آب موجود در ماهیتابه از بین برود سپس چلغوز را به سینی مخصوص فر منتقل کنید و به مدت 50 تا 60 دقیقه در فر قرار دهید تا رنگ آن کمی کدر شود و به حالت بو داده برسد. دقت داشته باشید که چلغوز‌ها باید در معرض حرارت ملایم قرار بگیرند و حرارت زیاد باعث تیره شدن آن می‌شود و مزه سوختگی و تلخی را به خود می‌گیرد.
روش دوم: در روش دوم نیازی به فر نیست. چلغوز‌ها را بشورید و بعد آن را در ماهیتابه‌ای قرار دهید و سپس روی حرارت قرار دهید. دقت کنید حرارت زیاد نباشد که چلغور نسوزد. می‌توانید در هنگام تفت دادن چلغوز‌ها به آن نمک نیز اضافه کنید.
بهره بردن از خواص چلغوز در غذاها
چلغوز به دلیل خاصیت فراوانی که دارد مورد محبوبیت قرار گرفته است و حتی در بین غذا‌های ایرانی جای پیدا کرده است. شما می‌توانید از این مغز در انواع سالاد‌ها و دسر‌ها و برخی خورشت‌ها استفاده کنید و از طعم و مزه خوب این مغز نهایت لذت را ببرید. با اضافه کردن این مغز به انواع سالاد‌ها می‌توانید سالادی رژیمی و کم کالری تهیه کنید. ب
سیاری از سر آشپزان حرفه‌ای طعم دانه‌های چلغوز را می‌پسندند و در تهیه غذا‌هایی مثل مرغ و ماهی و توفو از آن استفاده می کنند. حتی از چلغوز در تهیه انواع اسموتی‌ها و نوشیدنی‌های مغزدار نیز استفاده می‌کنند. غذا‌هایی مانند کوفته لبنانی با این مغز تهیه می‌شود و در سراسر جهان طرف‌داران بسیاری دارد.
آنتی اکسیدان‌های موجود در چلغوز
• لیکوپن
• گالوکاتچین
• کاتچین
• کاروتنیئد
• توکوفرول
ویتامین‌های موجود در چلغوز
• ویتامین E: پیشگیری از سرطان
• ویتامین B6: بهبود عملکرد مغز و حافظه
• ویتامین C: افزایش سیستم ایمنی بدن
• ویتامین B3: کاهش افسردگی
• ویتامین K: کمک به زود لخته شدن خون در هنگام جراحت
• ویتامین A: تقویت چشم و بدن و پوست
• ویتامین D: کمک به تقویت استخوان‌ها
ماندگاری بیشتر خواص چلغوز
سعی کنید این دانه های مقوی را به صورت تازه تهیه کنید تا تمامی مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در آن حفظ شده باشد.اما اگر به فکر ماندگار این دانه‌ها به مدت زمان بیشتری هستید در ادامه به شما راهکار‌هایی ارائه خواهیم داد. برای ماندگاری بیشتر این دانه ارزشمند بهتر است آن را با پوست تهیه کنید. در صورتی که از نور و گرما و رطوبت دور بماند مدت زمان بیشتری تازه می‌ماند بنابراین سعی کنید آنها را در ظرفی محکم که کمترین هوا از آن ردوبدل می‌شود نگهداری کنید و این ظرف در تاریکی و جایی که رطوبت به آن نفوذ نمی‌کند نگهداری کنید . اگر در یخچال و یا فریزر آن را نگهداری کنید به مدت زمان بیشتری سالم و تازه می‌ماند. به طور کلی پیشنهاد می شود میوه چلغوز و دیگر آجیل‌ها و مغزها را به صورت تازه و به اندازه تهیه کنید تا مواد مغذی و ویتامین های موجود در آن از بین نرفته باشد.
دقت داشته باشید که این دانه ها به صورت کلی بسیار برای بدن مفید هستند ، اما برخی از عوامل باعث می‌شود این دانه نه تنها برای بدن مفید نباشد بلکه برای بدن نیز بسیار مضر شمرده می‌شود . به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد:
• از خرید چلغوز‌ها با رنگ‌های غیر طبیعی خودداری کنید زیرا برخی فروشندگان برای فروش بیشتر به خشکبار رنگ‌های غیر‌مجاز اضافه می‌کنند.
• این برای بدن نیز مضر است و هیچ خاصیتی برای بدن ندارند.
• در صورتی که شکل و بوی طبیعی خود را از دست داده بود ، از خرید آن حتی به قیمت کمتر خودداری کنید . زیرا خشکبارهای مانده برای بدن مضر هستند.
• از خرید چلغوز و خشکباری که دچار ترک خوردگی و سوراخ هستند اجتناب کنید .
• به طور معمول چلغوزهایی که تپل تر و تردتر هستند کیفیت بهتری نسبت به سایر دارند.
• از فروشگاه های معتبر خرید کنید تا چلغوزهایی با کیفیت و مرغوب بتوانید تهیه کنید .
معایب مصرف چلغوز مانده
خوردن چلغوز مانده و به طور کلی مغزها ، نه تنها فایده ای ندارد ، بلکه بسیار برای بدن مضر است . زیرا که در این مواد به مرور زمان سمومی ایجاد می شود که مصرف آن به خطر انداختن حیات است . توصیه می شود چلغوز و انواع مغزها و آجیل ها را به صورت تازه تهیه کنید تا سلامتی شما به خطر نیفتد . هر چقدر چلغوز مرغوب تر و با کیفیت تر باشد ، زمان ماندگاری آن نیز به نسبت بالاتر است .
به برخی از ضررهای مصرف چلغوز و به طور کلی مغزهای مانده اشاره می کنیم:
- ایجاد دردهای شدید معده
- ایجاد مشکل در هضم مواد و به طور کلی ایجاد مشکل در گوارش غذا
- بروز انواع سرطان
- تولید سمومی مانند آفلاتوکسین به تنهایی نفس کشیدن و تنفس را سخت می کند .
به طور خلاصه می توان گفت خوردن چلغوز و مغزهای مانده به قیمت جانتان تمام می شود ، بنابراین سعی کنید همیشه این مواد را به صورت تازه تهیه کنید تا جان خود و عزیزانتان به خطر نیفتد.
برای اطمینان از تازه بودن چلغوز و انواع مغزها و اجیل ها سعی کنید از فروشگاههای اینترنتی و یا حضوری معتبر خریداری کنید. فروشگاه هایی که بتوانند تازه بودن و بسته بندی درست محصول را تضمین کنند. هرچه بسته بندی چلغوز مناسب تر باشد کمتر در مقابل عامل فساد قرار می گیرد و عمر طولانی تری پیدا می کند.
جمع بندی
در این مقاله سعی داشتیم خواص چلغوز را به صورت مختصر برای شما همراهان عزیز بازگو کنیم . اما چرا به طور مختصر خواص را توضیح دادیم ، به دلیل این که این دانه گیاهی مقوی هزاران هزار خواص دارد ، به طوری که نمی توان از خواص آن را در یک مقاله جای داد.
با توجه به مطالب گفته شده سعی کنید هیچ گاه از فواید این دانه ارزشمند غافل نشوید و هر روز چند دانه از آن میل کنید.
چلغوز دانه هزار فایده است و بسیاری از کمبودهای بدن با خوردن روزانه آن جبران می شود. با چلغوز می‌توانید از بسیاری بیماری‌ها مانند سرطان، انواع عفونت‌ها، بیماری‌های کبدی، اضافه وزن و بسیاری از موارد دیگر دور بمانید.
