تخمه خام و بوداده از مغزهای پرطرفدار هستند که در بیشتر خانوادههای ایرانی جایگاه ویژهای دارند و بسیاری طرفدار آن هستند. تخمهها معمولا به دو صورت تخمه خام و تخمه بو داده مصرف میشوند. ایرانیان از ایام قدیم برای استفاده خشکبار به خصوص تخمه خام آنها را بو داده میکردند. بسیاری از افراد تخمههای بو داده را نسبت به تخمه خام در زمان خرید آجیل ترجیح میدهند زیرا معتقدند طعم و مزه تخمههای بو داده بهتر از تخمه خام است.
امروزه نیز از این روش مرسوم در بسیاری از نقاط جهان به خصوص خاورمیانه استفاده میشود. بو دادن خشکبار سبب میشود طعم و مزه آنها دو چندان بهتر شود. فرایند بو دادن به چندین روش انجام میشود. در این مطلب قصد داریم مطالبی مانند فواید و مضرات بو دادن تخمه خام ، تأثیرات حرارت دادن تخمهها، نحوه بو دادن صحیح، باورهایی غلط درباره بو دادن تخمه خام را بازگو کنیم تا بتوانید با خرید تخمه که یکی از پرطرفدارترین خشکبار میباشد استفاده کنید و لذت ببرید.
تخمه چیست؟
تخمه ها در تقسیمبندی مواد غذایی در قسمت دانه ها قرار میگیرند که سرشار از چربی و پروتئین های گیاهی هستند که مردم تخمه ها را به دو صورت تخمه خام و تخمه بو داده مصرف میکنند. مصرف این تخمه ها برای بدن همواره بسیار مفید بوده است. انواع مختلف تخمه در رژیم غذایی ورزشکاران بهویژه بدنسازان جایگاه مهمی دارد چراکه تخمه ها سرشار از منابع معدنی میباشند.
انواع تخمه
در جهان انواع مختلفی از تخمه ها وجود دارد که برخی از آنها به دلیل محبوبیت بیشتر در بین مردم معروف شده اند. چند نوع تخمه و خواص غالب آنها را آوردهایم.
*تخمه ژاپنی (جابانی) سرشار از کلسیم.
*تخمه هندوانه سرشار از منیزیم و آهن
*تخمه آفتابگردان سرشار از پروتئین
*تخمه کدو سرشار از پتاسیم
جالب است بدانید که تخمه هندوانه، تخمه ژاپنی نیست اما تخمه ژاپنی، تخم یک نوع هندوانه میباشد که مردم این دو را با یکدیگر اشتباه میگیرند.
خرید آجیل مخلوط خوش طعم از شما، ارسال فوری با لوبلی
مرکز تخمه ایران
مرکز تخمه خاورمیانه بهخصوص تخمه کدو و تخمه آفتابگردان، شهر خوی در آذربایجان است که به شهر گلهای آفتابگردان و کدو معروف شده است. رئیس سازمان جهاد و کشاورزی نقل کرده است که حدود ١۵هزار خانواده در روستا های اطراف آذربایجان در حال کشت تخمه و فروش آن هستند و به همین طریق امرار معاش میکنند.
تخمه ژاپنی (جابانی)
این تخمه همانند تخمه های دیگر، جز دانه ها است. همانطور که در بالا تر گفتیم، تخمه جابانی همان تخمه هندوانه نیست بلکه تخم نوعی هندوانه است که آن نوع هندوانه قابل مصرف نیست و فقط میتوان از تخم آن استفاده کرد. این تخمه از بی اشتهایی، کمخونی و پوکی استخوان در زنان یائسه جلوگیری میکند. بهترین روش برای مصرف این تخمه به صورت خام میباشد چرا که درصورت بو دادن میزان چربی آن بالا میرود و برای افرادی که چربی خون آنها بالاست باید به مقدار کم از این تخمه استفاده کنند.
خرید آجیل سازمانی، یک اقدام مثبت برای افزایش انگیزه و هماهنگی در سازمان
تخمه کدو
تخمه کدو همان تخم کدو تنبل است که در اکثر مناطق این کره خاکی کشت میشود البته کیفیت آنها متفاوت است. این تخمه سرشار از مواد مغذی، چربی های سالم، روی و منیزیم است که این موارد باعث حفظ سلامت پروستات، حفظ سلامت قلب، پیشگیری از انواع سرطان ها و هزاران فواید دیگه میشود. متخصصان گفتهاند این تخمه را تا حد امکان خام مصرف کنید و درصورت بو دادن، آنرا بسیار کم بو بدهیم.
تخمه آفتابگردان
تخمه آفتاب گردان که رایج ترین نوع تخمه در بازار است یکی از مغذی ترین نوع تخمهها به حساب میآید. این نوع تخمه که حتما با آن آشنایی دارید روزانه مصرف بالایی در ایران و سایر جهان دارد و باید حتما فواید و معایب آن را بدانید. مصرف تخمه آفتاب گردان بیشتر از معایب، دارای مزایا و انواع ویتامین است که برای بدن ما ضروری هستند.
این تخمه از خواص بسیار بالایی برخوردار است که در ادامه این مطلب به چند خاصیت آن اشاره میکنیم. این تخمه سرشار از ویتامین ها و پروتئین هاست که باعث شده ارزش غذایی بالایی داشته باشد و در رژیم غذایی مردم قرار بگیرد.
همانطور که در بالاتر گفتیم بزرگترین مرکز خرید تخمه آفتابگردان در شهرستان خوی میباشد. متخصصان مصرف این تخمه را هم به صورت بو داده و هم به صورت تخمه خام توصیه میکنند اما بر بو دادن درست تاکید دارند که بو دادن اشتباه موجب فساد تخمه میشود.
آیا بو دادن تخمهها سبب از بین رفتن خواص آنها میشود؟
خشکبارها به خصوص تخمه خام منبعی غنی از چربی، پروتئین، کربوهیدرات میباشند و زمانی که حرارت ملایم به چربی برسد، چربی در برابر تجزیه شدن مقاومت میکند اما رنگ آنها چند درجه تیرهتر میشود. اگر شدت حرارت بیشتر شود و رطوبتی در حین بو دادن به تخمهها نرسد باعث ایجاد بوی تند نامطبوعی میشود که در اثر تجزیه شدن چربیها این بو از تخمه آزاد میشود بنابراین بو دادن تخمهها باید به روشی اصولی انجام شود.
همانطور که میدانید مغزها به خصوص انواع تخمهها دارای مواد مغذی و انواع ویتامینها و انواع آنتیاکسیدانها است، بو دادن یا به اصطلاح عامیانه، پختن تخمه خام در اثر حرارت سبب از بین رفتن بسیاری از این خواص و ویتامینها میشود. یکی از این ویتامین های ناپایدار، ویتامینC میباشد که به سرعت از بین میرود. از زیرگروه ویتامین B، ویتامین B1 به سرعت در برابر حرارت تجزیه میشود و از بین میرود.
همانطور که در بالا ذکر شد تخمه منبع فراوانی از پروتئین و کربوهیدرات است. زمانی که یک ماده غذایی توأمان با کربوهیدرات و پروتئین باشد و رنگ آن به دلیل بو دادن به قهوهای تبدیل شود، ارزش غذایی آن ماده به مقدار قابل توجهی پایین میآید. پس باید به این نکته توجه داشت که تخمه خام را چه مقدار باید پخت تا ارزش غذایی آن حفظ شود و در عین حال خوش عطر نیز بشود اما به صورت کلی توصیه میشود تخمه را به صورت تخمه خام مصرف کنید تا از امان ماندن ویتامینها و مواد مغذی آن اطمینان خاطر پیدا کنید.
فواید تخمه خام و بوداده
اکثر تخمهها طبعی گرم و خشک دارند و مصرف زیاد آنها باعث ایجاد جوش، گُر گرفتگی، کهیر میشود که بهتر است آن را با مصلح استفاده کنیم تا از این اتفاقات در امان باشیم
مصلحهایی که میتوانیم برای آن به خصوص تخمه آفتابگردان استفاده کنیم عبارتاند از: آبغوره، آب انار و سرکه که امروزه این ترکیبات در تخمههای آفتابگردان بستهبندیشده مشاهده میشود. اگر تخمه را به صورت درست و اصولی بو بدهیم میتوانیم بیشترین پروتئین، کربوهیدرات و… را مصرف کنیم.
این دانه های خوشمزه سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و انواع روغنهای بیضرر میباشند. نمیتوان از این همه ویتامین و مواد مغذی گذشت بنابراین بسیاری از افراد به خصوص آشپزان حرفهای سعی میکنند از این مغزها در انواع سالادها و غذاها و حتی در انواع اسموتیها و دسرها استفاده کنند. حال میخواهیم چند نکته و فایده درمورد تخمه کدو آفتابگردان ا بازگو کنیم.
تخمه آفتابگردان خام و تأثیر آن بر سرماخوردگی
تخمه آفتابگردان، همانطور که اشاره شد حاوی میزان زیادی روی است که این میزان، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود و میتواند بدن را در برابر سرماخوردگی حفظ کند و یا آنکه در صورت مواجه بدن با سرماخوردگی به بهبود آن کمک کند.
یکی از خواص تعجب برانگیز تخمه آفتابگردان ، تب بُر بودن آن است، که به افراد سرماخورده توصیه میشود از روغن تخمه آفتابگردان در وعدههای غذایی خود استفاده کنند. بهتر است اگر در این دوران سرماخوردگی تخمه و انواع خشکبار و مغزها مصرف میکنید به صورت خام مصرف کنید زیرا دانه های بو داده بعضاً دارای نمک بسیاری هستند که سلامتی را به خطر میاندازد. البته باید در مصرف تخمه خام و حرارت ندیده بسیار دقت کنید.
مضرات بو دادن غلط تخمه
بعد از خواندن فواید خواص تخمهها میخواهیم درمورد مضرات اشتباه بو دادن مواد غذایی از جمله تخمه خام بگوییم.
متأسفانه یکی از اشتباهات رایجی که بین ایرانیان برای بو دادن مواد غذایی به خصوص تخمه جا افتاده است، مخلوط کردن آن با نمک است. یا به عبارت دیگر، شوری زیاد باعث از بین رفتن خواص مواد غذایی میشود.
از طرف دیگر استفاده از حرارت نامناسب برای بو دادن و تجزیه شدن روغن غلات باعث کاهش کیفیت و همینطور ارزش غذایی غلات به ویژه آجیلها و تخمهها میشود.
حرارت دادن و بو دادن اشتباه باعث تغییر چربیهای مفید و سالم به چربیهای مضر و مخرب میشود. این نکات آنقدر مورد توجه متخصصان ایرانی قرار گرفته است که گفتهاند هرچه استفاده از مواد غذایی بو داده کمتر باشد، بهتر است.
آنها میگویند بهتر است از آجیل را به صورت خام و بو نداده مصرف کنیم و یا از آجیلهایی استفاده کنیم که مزه آنها شور نباشد مثل تخمههایی که با طعم گلپر آمیخته شدهاند. یکی دیگر نکات مورد توجه متخصصان این است که اگر آجیل و یا تخمه تلخ باشد یعنی از کیفیت بالایی برخوردار نیست و مدتی است که از تاریخ مصرف آن گذشته است.
متخصصان همچنین به این نکته اشاره دارند که هیچگاه آجیلهایی که تلخ شدهاند را استفاده نکنید چراکه برای بدن انسان ضرر دارد.
تخمه خام و اصطلاحا تازه ممکن است حاوی میکروب و کرمهای درون گیاهی باشد و توصیه میشود حتما برای از بین بردن خرابیها و میکروبهای درون تخمه حتما آن را حرارت دهید و از مصرف تخمه خام جلوگیری کنید. البته تخمه خام نیز استفادههای خاص خود را دارد اما صرفا استفاده مستقیم آن به صورت خام و حرارت داده نشده توصیه نمیشود.
مضرات تخمه بو داده
همانطور که قبلاً اشاره کردیم در تخمهها چربیهای زیادی وجود دارد و که این چربیها برای بدن ضروری و پرفایده هستند اما اگر همین میزان چربی از حد خودش بالاتر رود باعث ایجاد خطراتی برای انسانها میشود. اگر این چربیها به مرور زمان زیاد شود و در بدن انسان تجزیه نشود منجر به بیماری کبد چرب میشود و یا باعث بسته شدن سرخرگها و در نتیجه بیماریهای قلبی میشود.
گاهی مشاهده میشود که افراد میگویند که مغز تخمه خام را بو داده کنیم بهتر است. بو دادن مغز تخمه خام باعث برخورد مستقیم حرارت با مغز تخمه میشود و پروتئین، چربی و ویتامین های خود را به سرعت از دست میدهد. از طرفی دیگر پس از مدتی که از مغز تخمههای بو داده نگهداری کردیم، آنها در اثر در مجاورت بودن با هوا و اکسیژن اکسیده میشوند و خواص خود را از دست میدهند.
اکسیده شدن به معنی فاسد شدن این مغز هاست که در پی این فساد مزه آن تغییر میکند و تلخ میشود.
بر اساس نظر طب سنتی مصرف تخمه خام به خصوص تخمه آفتابگردان به تخمه بو داده ارجحیت دارد.
مصرف بیش از حد انواع تخمهها باعث چربی موی سر، بالارفتن فشار خون، افزایش وزن و میزان چربی بدن میشود.
طرز تهیه تخمه بو داده در منزل
در این قسمت از متن میخواهیم به شما نحوه بو دادن طبیعی و خانگی تخمه خام را آموزش بدهیم، پس این مطلب را با دقت و تا آخر بخوانید.
در این متن دو روش برای بو دادن تخمه خام به شما آموزش میدهیم
• روش اول: تفت دادن تخمه خام با ماهیتابه
این روش به نسبت سنتی تر میباشد. در این روش ابتدا تخمه خام را در یک آبکش میریزیم و سپس با آب سرد تخمه ها را میشوییم تا تمیز شود.
بعد از شستشوی تخمه ها ، به آنها به مقدار لازم نمک میزنیم و اجازه میدهیم تا خشک شوند. لازم به ذکر است که اگر با تفت شور دوست نداریم میتوانیم از نمک زدن به آنها صرف نظر کنیم یا در مراحل بعدی به تخمه ها نمک بزنیم.
بعد از خشک شدن تخمه ها ، میتوانیم کم کم داخل یک ماهیتابه به اندازه مورد نیاز بریزیم و حرارت را کم کنیم و مرتب هم میزنیم تا حرارت به همه آنها و همه جای تخمه ها به میزان یکسان برسد. پس از مدتی که هم زدیم صدای تق تق میدهند که این نشان میدهد که سر تخمه ها در حال باز شدن است.
پس از اینکه کمی رنگ تخمه ها تغییر کرد و برشته شد، یکی از آنها را تست میکنیم تا مطمئن شویم که مغز تخمه ها به مقدار لازم بو داده شده است و اگر دیدیم مزه آن تلخ است باید حرارت را کم کنیم و همینطور مدت زمان در تماس بودن تخمهها با حرارت را کاهش دهیم. اگر دیدیم که هنوز مغز تخمه ها خام است میتوانیم برای مدت زمان کوتاهی تخمه ها را تفت دهیم تا به میزان لازم بو داده شوند.
• روش دوم: بو دادن تخمه خام با ماکروویو
این روش نسبت به روش بالا راحتتر و نیازمند زمان کمتری میباشد.
برای تفت دادن با این روش ، می توانیم از دستور زیر پیروی کنیم.
تخمه به مقدار لازم
نشاسته 1 قاشق مربا خوری
آبلیمو ( در صورت علاقه ) 2 قاشق غذاخوری
نمک به مقدار دلخواه
کمی آب
روش بو دادن : به مقدار لازم آب نمک درست کنید و زمانی که نمک به خوبی در آب حل شد ، آبلیمو را به آن اضافه کنید و به خوبی هم بزنیدتا با هم ترکیب شوند و سپس تخمه خام را به این محلول آغشته کنید .
این کار را می توانید به دو صورت انجام دهید
روش اول : اسپری کردن محلول روی تخمه ها
روش دوم : محلول را در تشت بزرگی بریزید و تخمه خام را در یک آبکش بریزید و تخمه ها را داخل محلول ببرید و بیرون بیاورید تا به طور کامل به محلولی که تهیه کرده ایم ،آغشته شود .
پس از اینکه به محلول آغشته شدند ، تخمه ها را در بشقاب مخصوص می گذاریم و روی پایه بلند ماکروویو قرار می دهیم و با درجه 0/100 micro به مدت 2 الی 4 دقیقه تنظیم می کنیم و هر 3 دقیقه ، در مایکروویو را باز کرده و تخمه ها را زیرورو میکنیم تا به هر دو سمت آن به مقدار برابر حرارت برسد .
پس از اینکه تخمه ها بو داده شد آنها را روی یک پارچه یا سینی بریزید و تخمه ها را از یکدیگر فاصله دهید تا حرارت خود را از دست بدهند و به دمای اتاق برسند .
نحوه نگهداری صحیح تخمه خام و بو داده
نگهداری خشکبار برای مدت طولانی یکی از دغدغه های ایرانیان بوده است .
نگهداری تخمه خام و تخمه بو داده با هم فرقی ندارد . برای نگهداری تخمه خام و بو داده می توانید آنها را در کابینت و یخچال بگذارید . نکته ای که باید توجه داشته باشید این است که مکانی که تخمه ها نگهداری می شود باید خشک و خنک و تاریک باشد . اگر در جایی نگهداری شود که مرطوب است ، تخمه ها رطوبت را به خود جذب می کنند و نم می کشند و به مرور زمان کپک می زنند و به سرعت این کپک تکثیر می شود و تمام تخمه ها از بین می برد.
یکی دیگر از نکته های بسیار مهم در مورد نگهداری تخمه خام و بو داده این است که تخمه آفتابگردان اگر تازه باشد می توانید آنها را برای مدت طولانی تری نگهداری کنید ، اما اگر تخمه های تازه را با تخمه های به نسبت کهنه تر مخلوط کنید ، تخمه ها زودتر فاسد می شود.
میتوانیم تخمهها را در بطریهای نوشابه بریزیم و درب آن را محکم کنیم تا مبادا رطوبت به آنها برسد، به این ترتیب میتوانیم برای مدت زمان زیاد تخمهها را نگهداری کنیم البته از خشک و تمیز بودن این بطریها حتماً اطمینان حاصل فرماییدآخرین نکتهای که در طعم و مزه تخمه خام و بو داده تأثیر میگذارد این است که تخمهها حتماً باید به دور از تابش مستقیم نور خورشید باشند چرا که اگر در معرض مستقیم نور خورشید قرار بگیرد پس از مدتی بو و مزه آنها تغییر میکند و به گفته عامیانه بوی کهنگی میگیرد.
با این نکاتی که در این متن گفته شد میتوانید از تخمهها برای مدت زمان بیشتری نگهداری کنید.
خواص درمانی تخمه خام و بو داده
جالب است بدانید تخمه خام یا بو داده خواص بسیاری دارند. مصرف این تخمهها برای بسیاری از افراد توصیه میشود اما باید به صورت کامل از خواص آن مطلع باشید.
۱- باعث کاهش فشار خون میشود.
۲- جلوگیری از بیماریهای قلبی و عروقی، کاهش کلسترول مضر خون و تنظیم کننده فشار خون از فواید این گیاه است.
۳- با مصرف روزانه از تخمه آفتابگردان به رفع لاغری خود کمک کنید.
۴- در درمان آرتریت روماتوئید، التهاب مفصل و استخوانها نقش مهمی دارد.
۵- عدم ریزش مکرر مو و افزایش رشد چند برابری موها
۶- افزایش گردش خون در پوست سر
۷- با مصرف روزانه حداقل ۲۰ دانه از این گیاه خوشمزه به تقویت اعصاب خود کمک کنید.
۸- در دوران بارداری از تخمه آفتابگردان برای تامین ویتامین A، روی، سلنیوم و اسید فولیک استفاده کنید.
۹- تخمه آفتابگردان حاوی سلنیوم فراوانی است که به ترمیم دی ان آی آسیب دیده کمک چشمگیری میکند.
۱۰- مفید برای درمان یبوست
خواص دارویی تخمه خام یا بو داده
جالب است بدانید تخمه علاوه بر سایر فواید دارای فواید داروئی نیز میباشد. خود گل آفتاب گردان و یا تخمه آن برای کاهش استرس، فشار خون و … مورد استفاده قرار میگیرد.
جمع بندی
در این مطلب تلاش کردیم تا بتوانیم بهترین اطلاعات را درمورد بو دادن تخمهها، مضرات اشتباه بو دادن تخمه، فواید بو دادن تخمه، نحوه بو دادن تخمه، نحوه نگهداری تخمه، فواید و مضرات تخمه و… ارائه بدهیم. در انتهای این مطلب چکیدهای از مطلب را بیان میکنیم.
تخمهها در میان ایرانیان یکی از محبوبترین خشکبارها هستند. بو دادن تخمه از قدیمیترین و رایجترین فرایندی است که بر روی تخمهها انجام میشود.
این کار به دلیل خوش طعم و خوش عطر شدن تخمه انجام میشود اما اگر به صورت درست بو داده نشود میتواند بسیار مضر باشد.
حرارت باعث از بین رفتن چربی در خشکبار میشود و اگر حرارت کنترل نشود باعث تبدیلشدن چربیهای مفید با چربیهای مضر و مخرب میشوند.
چند فایده تخمهها به خصوص تخمه آفتابگردان را بیان میکنیم که عبارتاند از: تأثیر بر روی پوست صورت، کاهش وزن، تأثیر روی اسپرم، درمان یبوست و رفلاکس معده، درمان سرماخوردگی و سردرد ناشی از سرماخوردگی و هزاران فواید دیگر که در متن ذکر شده است.
تخمهها را میتوان به دو صورت بو داد که یکی به روش سنتی و با استفاده از ماهیتابه و دیگری با استفاده از ماکروویو که دستورالعمل آن در بالا ذکر شده است و میتوانید به آن قسمت رجوع کنید و دقیق و با جزئیات بخوانید.
برای نگهداری از تخمه برای مدت طولانیتر باید آن را در یک ظرف در بسته بگذاریم و سپس در جایی تاریک و به دور از تابش مستقیم نور خورشید و رطوبت قرار دهیم. به این نکته توجه داشته باشید که تخمهها باید جای خنک باشند و اگر در جای گرم باشند زودتر فاسد میشوند و طعم آنها عوض میشود.
متخصصان میگویند بهتر است که آجیلها و خشکبار را به صورت خام استفاده کنید و یا اگر میخواهید از آجیل و یا تخمه بو داده استفاده کنید، از تخمهای استفاده کنید که طعم شوری در آنها نیست زیرا شوری آفت مواد مغذی و معدنی در تخمه، آجیل و خشکبار است. برای مثال تخمه بو داده شده با طعم گلپر.
در انتهای این مطلب از شما سپاسگزاریم که این مطلب را مطالعه کردید. حتماً نظرات و تجربیات خود را درمورد بو دادن تخمه در قسمت نظرات بنویسید.
منبع : https://krishijagran.com/